Nikolaos M. Dragoumis Papers

Αρχείο Νικολάου Μ. Δραγούμη

---

ΕΠΙΣΚΟΠΗΣΗ ΣΥΛΛΟΓΗΣ 

Collection Number: GR ASCSA GL NMD 016
Name (s) of Creator (s): Nikolaos M. Dragoumis (1809-1879)
Title: Nikolaos M. Dragoumis Papers
Date [bulk]: 1833-1879
Date [inclusive]:
Language(s): Greek
Summary: The collection consists of official public documents relating to the government offices he held, correspondence about various institutions and societies, correspondence and documents relating to the periodical "Pandora", newspapers, newspapers clippings, and photos.
Quantity: 1.70 linear meters
Immediate Source of Acquisition: Gift of Philippos Dragoumis, 1960
Information about Access: The papers are catalogued and available for research.
Cite as: American School of Classical Studies at Athens, Archives, Nikolaos M. Dragoumis Papers (Αμερικανική Σχολή Κλασικών Σπουδών στην Αθήνα, Τμήμα Αρχείων, Αρχείο Νικολάου Μ. Δραγούμη)
Note: Την ταξινόμηση του αρχείου των μελών της οικογενείας Δραγούμη και τη σύνταξη του καταλόγου ανέλαβε και επιμελήθηκε η ιστορικός/αρχειονόμος Χριστίνα Βάρδα, σε συνεργασία με την ιστορικό Βούλα Κόντη.

For more information, please contact the ARCHIVES at:
The American School of Classical Studies at Athens
54 Souidias Street
Athens 106 76
Greece
Phone: 213 000 2400 (ext. 425)
Contact via E-mail 

---

ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ

Γεννήθηκε στην Κωνσταντινούπολη στις 10 Απριλίου 1809 και διδάχτηκε τα πρώτα του γράμματα κοντά στον πατέρα του Μάρκο. Το 1821, μετά την αναχώρηση του πατέρα του, συνελήφθη από τους Τούρκους και μετά την απελευθέρωση του διέφυγε - μαζί με τη μητέρα του Ζωή και τον αδελφό του Ιωάννη - πρώτα στα Ψαρά, και από κει στην Πάρο και στη Νάξο, όπου και συμπλήρωσε τις σπουδές του στη σχολή των Λαζαριστών. Το 1825 ήλθε στο Ναύπλιο και το 1827 διορίστηκε γραμματέας στη συνέλευση της Ερμιόνης και της Τροιζήνας. Εκεί αποφασίστηκε η αποστολή του στην Ευρώπη για μετεκπαίδευση, αλλά το σχέδιο ματαιώθηκε με την παρέμβαση του Βιάρου Καποδίστρια. Το 1828 προσελήφθη στο γραφείο του Ι.Καποδίστρια με διευθυντή τον Σπ.Τρικούπη. Το 1831 διορίστηκε ανώτερος υπάλληλος στο Υπουργείο Εξωτερικών και το 1833 υποδέχτηκε στο Ναύπλιο τον Όθωνα. Κατά την επόμενη δεκαετία κατέλαβε διάφορες δημόσιες θέσεις: υπουργικός γραμματέας στην επί του Βασιλικού Οίκου και επί των Εξωτερικών γραμματεία (1833-1834), διευθυντής του νομού Κυκλάδων (1834-1836), διευθυντής του γραφείου της επί των Ναυτικών γραμματείας (δηλ. υπουργικός σύμβουλος, 1836-1839). Από τη θέση αυτή απολύθηκε το 1839. Ως το 1843 δημοσιογραφούσε στην εφημερίδα Αιών και εργάστηκε για τη συνταγματική μεταπολίτευση. Τότε, επαναδιορίστηκε από την κυβέρνηση Μεταξά στη θέση του, στο Υπουργείο Ναυτικών (1843-1844) και το 1844 τοποθετήθηκε υπουργικός σύμβουλος στο Υπουργείο Εσωτερικών, μετέχοντας έτσι στη διεύθυνση των πρώτων βουλευτικών εκλογών στην Ελλάδα. Τον Ιούλιο του 1845 η κυβέρνηση Κωλέττη τον απέλυσε από τη θέση του, με την κατηγορία ότι ανήκε στο κόμμα του Αλ. Μαυροκορδάτου. Από την εποχή αυτή και ως το τέλος της ζωής του - εκτός από σύντομο διάστημα, όταν ο Όθωνας τον διόρισε υπουργό Εξωτερικών (Αύγουστος-Οκτώβριος 1862)- ο Δραγούμης θα ιδιωτεύσει, στρέφοντας τη δραστηριότητα του κυρίως στη δημοσιογραφία, τις φιλολογικές μελέτες, τις μεταφράσεις και το συγγραφικό έργο.

Αρθρογράφησε στην Αθηνά, συνεργάστηκε με την Ευτέρπη του Γρ. Καμπούρογλου (1847-49) και ίδρυσε την Πανδώρα (1849-1955, μαζί με τον Γ.Σκούφο, τον Α. Ρ. Ραγκαβή, τον Χρ.Δούκα και τον Κ. Παπαρρηγόπουλο) και το Spectateur d’Orient (1853-1856, μαζί με τον Α. Ρ. Ραγκαβή, τον Κ. Παπαρρηγόπουλο, τον Μ. Ρενιέρη και τον Γ. Βασιλείου). Το 1854, κατά τη διάρκεια επιδημίας χολέρας στην Αθήνα, εργάστηκε για την περίθαλψη των πασχόντων. Από το 1855 παρέμεινε ως μόνος ιδιοκτήτης της Νέας Πανδώρας, την οποία και διηύθυνε ως το 1872, οπότε, με την κυκλοφορία του εικοστού δεύτερου τόμου του περιοδικού, σταμάτησε η έκδοση του. Παράλληλα, από το 1856 ως το 1862 διετέλεσε συνεχώς δημοτικός σύμβουλος στην Αθήνα. Το 1874 δημοσιεύτηκε το έργο του Ιστορικαί Αναμνήσεις. Στις 9 Μαρτίου 1879 πέθανε από συμφόρηση, λίγο μετά την κυκλοφορία του πρώτου τόμου της δεύτερης έκδοσης των Ιστορικών Αναμνήσεων.

Ο Νικόλαος Δραγούμης υπήρξε ιδρυτής και μέλος πολλών επιστημονικών εταιρειών, όπως της Εταιρείας των Φίλων του Λαού, της Φιλεκπαιδευτικής Εταιρείας κ.ά. Παντρεύτηκε το 1839 την Ευφροσύνη Στ. Γεωργαντά (1818-1915) με την οποία απέκτησε τέσσερα παιδιά: το Μάρκο (1840-1909), τον Στέφανο (1842-1923), τη Ζωή (1843-1894) και τη Μαρίκα (1846-1941).

---

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

ΕΝΟΤΗΤΑ Α. ΔΗΜΟΣΙΑ ΥΠΗΡΕΣΙΑ

ΦΑΚΕΛΟΣ 1 Δημόσια Υπηρεσία

Υποφάκελος 1

Υπουργικός Γραμματεύς της επί του Βασιλικού Οίκου και των Εξωτερικών Γραμματείας (2/14.5.1833 - 20.6/2.7.1834) [έγγρ. 1-2]
Διοριστήριο, επιστολή (1833)

Υποφάκελος 2

Διευθυντής νομού Κυκλάδων (24.6/2.7.1834 - 28.4.1836) [έγγρ. 3-12]
Διοριστήριο, υπηρεσιακά έγγραφα, επιστολές (1834-42)

Υποφάκελος 3

Διευθυντής του Γραφείου της επί των Ναυτικών Γραμματείας (28.4/12.5.1836 - 28.3/9.4.1839 και 5.9.1843 - 22.4.1844) [έγγρ. 13-69]
Διευθυντής του Γραφείου της επί των Ναυτικών Γραμματείας (28.4/12.5.1836 - 28.3/9.4.1839 και 5.9.1843 - 22.4.1844)
-Υπηρεσιακά έγγραφα: διοριστήριο, κοινοποιήσεις παύσεων (1836-39), έκθεση εξελεγκτικής επιτροπής (αταξία στους λογαριασμούς της επί των Ναυτικών Γραμματείας αποδιδόμενες σε υπαλλήλους, καταχρήσεις, 1840), εκθέσεις σχετικές με το σχέδιο του Κάλβε (περί οργανισμού του εν Πόρω ναυστάθμου) και καταστάσεις ναυστάθμων Αγγλίας, Γαλλίας, Ρωσίας (1840), ανακλητήριο του Ν. Δραγούμη στη Γραμματεία των Ναυτικών, υπηρεσιακά έγγραφα, διοριστήριο ως Υπουργικού Συμβούλου (1843-1844), έγγραφα σχετικά με δίκη κατά του δημοσίου (1854, 1865), ποικίλα έγγραφα.
-Επιστολές προς Ν. Δραγούμη (1836, 1838, 1843-44)

Υποφάκελος 4

Υπουργικός Σύμβουλος στο Υπουργείο Εσωτερικών (22.4.1844 -1.7.1845) [έγγρ. 70-112]
-Εγκύκλιοι, έντυπες και χειρόγραφες διαταγές του Υπουργείου Εσωτερικών προς διαφόρους κρατικούς υπαλλήλους για διεξαγωγή δημοτικών εκλογών κ.ά. με απαντητικά έγγραφα (1840-45). Σταχωμένα σε τόμο: φύλλα της Εφημερίδος της Κυβερνήσεως (σύνταγμα του 1844, ψηφίσματα της Εθνικής Συνελεύσεως της Γ’ Σεπτεμβρίου, νόμος περί εκλογής βουλευτών, 1844) και εγκύκλιοι (έντυπες και χειρόγραφες του Υπουργικού Συμβουλίου και του υπουργείου Εσωτερικών προς τους “Διοικητάς του Βασιλείου” (1844-45).
-Έγγραφα του Υπουργείου Εσωτερικών προς τον Ν. Δραγούμη, Υπουργικό Συμβούλιο (συζήτηση του σχεδίου νόμου περί απαλλοτριώσεως ιδιοκτησίας, 1844), απολυτήριο από τη θέση του (1845).
-Επιστολές προς Ν. Δραγούμη (1844-45).
-Απόδειξη πληρωμής χρηματικού εντάλματος του υπουργείου Εσωτερικών (1846).

ΦΑΚΕΛΟΣ 2 Δημόσια Υπηρεσία - Υπουργός επί του Βασιλικού Οίκου και των Εξωτερικών Σχέσεων (20.7-10.10.1862) [Έγγρ. 113-372]

Υποφάκελος 1

Διοριστήριο έγγραφο του Ν. Δραγούμη ως υπουργού Εξωτερικών και αλληλογραφία του με το βασιλιά Όθωνα, τον πρωθυπουργό και τα μέλη της κυβερνήσεως (1862).
Υποφάκελος 2

Συγχαρητήριες και άλλες επιστολές προς Ν. Δραγούμη (Ιούλιος-Οκτώβριος 1862) και σχέδια απαντήσεων του.
Υποφάκελος 3

Πέντε εμπιστευτικές εκθέσεις του Ελληνα προξένου στην Κωνσταντινούπολη Ζάννου (23 Αυγούστου-19 Σεπτεμβρίου 1862).

Υποφάκελος 4

Ποικίλα έγγραφα με παλαιότερη χρονολογία (πριν από τις 20 Ιουλίου 1862).

Υποφάκελος 5

Εφημερίδες (20.7-20.10.1862)

ΕΝΟΤΗΤΑ Β. ΔΗΜΟΤΙΚΟΣ ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ (1853-1874)

Υποφάκελος  6 

Μέλος του Δημοτικού Συμβουλίου. [έγγρ. 1-8]
Εγγραφα σχετικά με τη δραστηριότητα του ως μέλους του Δημοτικού Συμβουλίου του Δήμου Αθηναίων: έγγραφα εκλογής του, διοριστήριο ως μέλους της εφορευτικής και επιθεωρησιακής επιτροπής δημοτικών σχολείων και γυμνασίων, σχέδιο επιστολής του προς εφημερίδα σχετικά με την υποψηφιότητα του ως δημάρχου κ.ά. (1853, 1855, 1871,1874).

Υποφάκελος 7

Επιδημία χολέρας [έγγρ. 9-14]
Διορισμός του ως μέλους της “Φιλανθρωπικής επιτροπής εν καιρώ χολέρας”, έγγραφα ευχαριστήρια του δήμου και του νομάρχη προς τα μέλη της επιτροπής και σχέδια απαντήσεων του Ν. Δραγούμη (1854-1855).

ΕΝΟΤΗΤΑ Γ. ΜΕΛΟΣ ΣΥΛΛΟΓΩΝ ΚΑΙ ΕΤΑΙΡΕΙΩΝ

ΦΑΚΕΛΟΣ 3 Μέλος Συλλόγων και Εταιρειών  [Έγγρ. 1-104]

Υποφάκελος 1

Δραστηριότητα του Ν. Δραγούμη σε Συλλόγους και Εταιρείες (1836-1877). [έγγρ. 1-83]
Αλληλογραφία, διπλώματα κλπ. του Ν. Δραγούμη ως τακτικού, επίτιμου ή αντεπιστέλλοντος μέλους.

Υποφάκελος 2

Δράση του Ν. Δραγούμη ως μέλους Επιτροπών, Διαγωνισμών κλπ. (1858, 1869-1876). [έγγρ. 84-100]
Επιτροπή Ολυμπίων (1858, 1870-1875), Νικοδημείου (1869), Εμψυχώσεως της Εθνικής Βιομηχανίας (1875-1876). Διοριστήρια, έγγραφα, επιστολές.

Υποφάκελος 3

Παράσημα, αριστεία, μετάλλια (1837-1864). [έγγρ. 101-104]

ΕΝΟΤΗΤΑ Δ. ΑΛΛΗΛΟΓΡΑΦΙΑ

ΦΑΚΕΛΟΙ 4-5 Επιστολές διαφόρων προς Ν. Δραγούμη (1830-1879). [Έγγρ. 1-494]
Επιστολές ιδιωτικού κυρίως περιεχομένου.

ΦΑΚΕΛΟΣ 6 Οικογενειακή αλληλογραφία (1858-1878). [Έγγρ. 1-614]
Επιστολές προς Ν. Δραγούμη:
-συζύγου Ευφροσύνης (1859-64).
-παιδιών του: Μάρκου (1859-78), Στέφανου (1859-1877), Ζωής (1859-64, 1875), Μαρίκας (1859-64, 1876), Ελίζας Μ. Δραγούμη (1871-72), Λίζας Στ. Δραγούμη (1871, 1876-1877).
-Λοιπών συγγενών (1858-1876).

ΦΑΚΕΛΟΣ 7 Επιστολές προς τρίτους (1835-1865). [Έγγρ. 1-36]
Υποφάκελος 1

Επιστολές προς τρίτους (πιθανότατα ήταν συνημμένες σε επιστολές προς τον Ν. Δραγούμη, οι οποίες δεν υπάρχουν στο αρχείο).

ΕΝΟΤΗΤΑ Ε. ΕΠΙΧΟΡΗΓΗΣΕΙΣ ΣΕ ΣΧΟΛΕΙΑ

Υποφάκελος 2

Σχολείο Βογατσικού (δραστηριότητα του ως πληρεξουσίου του Ράλλη Πλούφα Νάτζη, 1856-1875).
α) Φάκελος Ράλλη Γ. Πλούφα Νάτζη. [έγγρ. 1-120]
-Επιστολές του κτηματία Ράλλη Γ. Πλούφα Νάτζη προς το Ν. Δραγούμη, πληρεξούσιο επίτροπο του, σχετικά με οικονομικές υποθέσεις που διαχειριζόταν ο τελευταίος (ενοίκια, χρηματοδότηση λειτουργίας σχολείων στο Βογατσικό της Μακεδονίας κ.ά.), με τις μεταξύ τους χρηματικές συναλλαγές καθώς και σχέδια απαντήσεων του Ν. Δραγούμη (1859-1863).
-Συμβόλαια ενοικιάσεως μαγαζιών του Ράλλη Πλούφα (1859, 1862) και έγγραφα σχετικά με τη διάθεση περιουσιακών του στοιχείων (1872).
-Αποδείξεις λογαριασμών (1858-64, 1873-74).
- Απόσπασμα δικαστικής απόφασης.
β) Επιστολές δασκάλων και Εφόρων των σχολείων του Βογατσικού προς το Ν.Δραγούμη, με τις οποίες ζητούν να μεσολαβήσει στο Ράλλη Πλούφα για χρηματοδότηση σχολείων. Διάφορα έγγραφα σχετικά με κληρονομικά θέματα. Ευχαριστήρια στο Δραγούμη για τη μεσολάβηση του σε δωρεές χρημάτων και βιβλίων στα σχολεία (1856-1875).

Υποφάκελος 3

Αλλα σχολεία [έγγρ. 121-126]
Επιστολές Εφόρων των σχολείων Κορυτσάς (1861, 1863) και Σιάτιστας (1862) προς το Ν. Δραγούμη, με τις οποίες ζητούν τη βοήθεια του για την απόκτηση βιβλίων κ.ά. που χρειάζονται τα σχολεία των περιοχών αυτών.

ΕΝΟΤΗΤΑ ΣΤ. ΠΑΝΔΩΡΑ (1849-1877)

ΦΑΚΕΛΟΣ 8 Πανδώρα [Έγγρ. 1-187]

-Ιδρυση Πανδώρας (1849-1859): συμφωνητικό ίδρυσης, διάλυση εταιρείας, ανασύσταση Νέας Πανδώρας, ισολογισμοί κλπ;
-Αλληλογραφία σχετική με συνεργασία λογίων στην “Πανδώρα” (και ύλη που παρέλαβε ο Ν. Δραγούμης για δημοσίευση: επιστολές Κοραή προς Τομπάζη και προς προεστώτες Πελοποννήσου, 1822, επιστολές Καποδίστρια προς Κοντόσταυλο, 1828-1830, καθώς και Ασωπίου, Φιλήμονα, Βράιλα-Αρμένη κ.ά. (1853-1872).
-Επιστολές συνδρομητών της Πανδώρας και άλλων αναγνωστών με θέματα που αφορούν το περιεχόμενο, την κυκλοφορία και τις συνδρομές του περιοδικού(1850, 1858-1878). Αλληλογραφία Ν. Δραγούμη με Ι. Σιγάλα (από το αρχείο Ι. Σιγάλα) σχετική με τις συνδρομές των Ελλήνων της Βράιλας και των γύρω περιοχών (1858-74).
-Οικονομικά.
α) Εγγραφα δίκης Κ Πολίτη κατά Ν. Δραγούμη για τα “τυπωτικά” της Πανδώρας (1867-1869).
β) Λογαριασμοί της Πανδώρας.
γ) “Κατάστιχον Πανδώρας. Ετος 6ον...20ον”. (Ισολογισμοί εσόδων και εξόδων των ετών 1855/56-1869/70).

ΕΝΟΤΗΤΑ Ζ. ΕΡΓΟΓΡΑΦΙΑ Ν. ΔΡΑΓΟΥΜΗ

ΦΑΚΕΛΟΣ 9 Αυτοτελή έργα: Ιστορικοί Αναμνήσεις.[Έγγρ. 1-52]

-α) Πρώτη έκδοση (1874).
Επιστολές διαφόρων προς Ν. Δραγούμη σχετικές με την έκδοση των Ιστορικών Aναμνήσεων (κρίσεις, συγχαρητήρια, ευχαριστήρια για την αποστολή του βιβλίου, αιτήσεις για συνδρομή, 1874-76). Βιβλιοκρισίες και άρθρα σε εφημερίδες σχετικά με την α’ έκδοση των Ιστορικών Αναμνήσεων. (1874-1875).
-β) Δεύτερη έκδοση (1879).
Αγγελία β’ έκδοσης (1878). Επιστολές προς διαφόρους για την εγγραφή τους ως συνδρομητών (1878-79). Εισαγωγή του Ν. Δραγούμη στον α’ τόμο της β’ έκδοσης των Ιστορικών Αναμνήσεων (πρώτη δημοσίευση στον Παρνασσό 1 (1877), 514-522: χειρόγραφο και τυπογραφικά δοκίμια με προσθήκες που προορίζονταν για την αυτοτελή έκδοση). Κείμενο α’ έκδοσης (1874) με ιδιόχειρες σημειώσεις και προσθήκες του Ν. Δραγούμη για να χρησιμοποιηθούν στην β’ έκδοση του 1879. Υλη του β’ τόμου της β’ έκδοσης των Ιστορικών Αναμνήσεων (1879): Εισαγωγή του Στ. Δραγούμη (χειρόγραφα των κεφαλαίων Η’ και Γ τυπογραφικά δοκίμια των κεφαλαίων Θ’ και Γ και ευρετήρια (χειρόγραφα και τυπογραφικά δοκίμια).
-γ) Τρίτη έκδοση (1926).
Αλληλογραφία Φ. Δραγούμη με τυπογράφο Λαχανά για τον πρόλογο του Αμάντου και την “επιστολιμαία βιβλιοκρισία” του Βερναρδάκη. Σημείωμα της Μαρίκας Ν. Δραγούμη για τον πρόλογο του Αμάντου (1925-1926). Αγγελία γ’ έκδοσης. Απόσπασμα τυπογραφικών δοκιμίων της γ’ έκδοσης (1926) και κατάλογος ονομάτων για τη διανομή των αντιτύπων
-δ) Τέταρτη έκδοση (1973).
Αγγελία έκδοσης, απόκομμα εφημερίδας με άρθρο του επιμελητή Α. Αγγέλου.

ΦΑΚΕΛΟΣ 10  [Έγγρ. 1-20]

Υποφάκελος 1

Μεταφράσεις. [έγγρ. 1-2]
Συλλογή και επιδιόρθωσις των συνηθέστερων σολοικισμών της γαλλικής γλώσσης.
Αλληλογραφία Ν. Δραγούμη με δήμαρχο Υδρας για τη δωρεά αντιτύπων του έργου στον Δήμο Υδρας (1840).

Υποφακέλος 2

Βίος Γεωργίου Ουασιγκτώνος. [έγγρ. 3-6]
Ευχαριστήρια επιστολή Ορφανοτροφείου Χ” Κώνστα για τη δωρεά αντιτύπων του έργου στη βιβλιοθήκη του Ιδρύματος (1856). Δοκίμια της ελληνικής έκδοσης του Βίου Γ.Ουάσινγκτων, του 1863, με ιδιόχειρες διορθώσεις του Ν.Δραγούμη για να χρησιμοποιηθούν στην δ’ έκδοση. Πολλαπλά αντίτυπα ξυλογραφίας, όπου απεικονίζεται η οικογένεια Ουάσινγκτων.

Υποφάκελος 3 

Ιστορία Γεωργίου Καστριώτου του επιλεγομένου Σκεντέρμπεη. [έγγρ. 7-13]
Επιστολές προς Ν. Δραγούμη σχετικές με τον Σκεντέρμπεη (1866-67). Τυπογραφικά δοκίμια με ιδιόχειρες διορθώσεις του Ν. Δραγούμη. Φυλλάδιο του Μηλιαράκη (1876) και εφημερίδες με επιστολές σχετικές με εκδόσεις για τον Σκεντέρμπεη.

Υποφάκελος 4 

Εγκόλπιον του εργατικού λάου. [έγγρ. 14]
Λυτά τυπογραφικά φύλλα της α* έκδοσης (1869) με ιδιόχειρες διορθώσεις του Ν. Δραγούμη, που προορίζονταν για την β’ έκδοση.

Υποφάκελος 5

Αλλες εργασίες και σχετικά έγγραφα. [έγγρ. 15-20]
-Επιστολές σχετικές με το βιβλίο του Ν. Δραγούμη Έμπορικόν Ναυτικόν” (1849-1850).
-Σχέδιο συμβολαίου για τη δημιουργία μετοχικής εταιρείας για την έκδοση περιοδικού στα γαλλικά (1853).
-”Αττικόν Ημερολόγιον” του 1872 με άρθρα του Ν. Δραγούμη.
-Περί του φιλέλληνος Brunet de Presle (βιογραφία), Εστία 1(1876), 277-279.

ΦΑΚΕΛΟΣ 11 Λιθογραφίες για την έκδοση "Βίος Γεωργίου Ουασιγκτώνος" και "Dora d' Istria"

Λιθογραφίες για τις εκδόσεις "Βίος Γεωργίου Ουασιγκτώνος" και "Dora d' Istria" (πολλαπλά αντίγραφα)

ΕΝΟΤΗΤΑ Η. ΠΟΙΚΙΛΑ

ΦΑΚΕΛΟΣ 12 Συλλογή ιστορικών εγγράφων. [Έγγρ. 1-206]

Αλληλογραφία Λουριώτη, επιστολές, εκθέσεις, μονόφυλλα, έντυπα και σημειώσεις ιδιόχειρες, που χρησιμοποίησε ο Ν. Δραγούμης στη συγγραφή των έργων του.

Στο τέλος του φακέλου έγγραφο με αριθμό 206: "Ωδή εις το Μεσολόγγιον" ποίημα του Παναγιώτη Σούτσου (ανέκδοτο)

ΦΑΚΕΛΟΣ 13 Προσωπικά έγγραφα. [Έγγρ. 206-244]
-Διαβατήρια (1834-1841), αποδεικτικά εμβολιασμού των παιδιών του (1840-46), εγκύκλιος “Περί Μακεδονίας” (1854), έγγραφα σχετικά με ιδιοκτησία σπιτιού στην οδό Κλάδου (1857), υπεύθυνη δήλωση (1879), προσκλήσεις σε χορούς, βιογραφικά σημειώματα κ.ά.
-Λογαριασμοί διάφοροι κ.ά. (1832-70).
-Τετράδιο με πίνακες ονομάτων προσώπων και τόπων και “Καταγραφή των βιβλίων μας, 15 Ιουλίου 1839”.
-Προσωπικά αντικείμενα: σημειωματάριο, πορτοφόλι.

ΕΝΟΤΗΤΑ Θ. ΕΝΤΥΠΑ (1864, 1871, 1874, 1956, 1962-1868)

Φάκελος 14 [Έγγρ. 1-15]

ΕΝΟΤΗΤΑ Ι. ΕΦΗΜΕΡΙΔΕΣ (1843-1877)

Φάκελος 15 [Έγγρ. 1-33] και [Έγγρ. 1-242]

Υποφάκελος 1 1853-1861

Υποφάκελος 2 1862-1877

ΕΝΟΤΗΤΑ ΙΑ. ΑΠΟΚΟΜΜΑΤΑ ΕΦΗΜΕΡΙΔΩΝ ΚΑΙ ΠΕΡΙΟΔΙΚΩΝ (1924-1968)

Υποφάκελος 3 1924-1953

Υποφάκελος 4  1954-1968

ΕΝΟΤΗΤΑ IB. ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ

Φάκελος 16 [Έγγρ. 1-9]