πρωτότυπων χαρτών του Αβραάμ Ορτέλιου από τη Συλλογή Σαμούρκα
Στην αίθουσα Basil Room της Γενναδείου Βιβλιοθήκης παρουσιάζεται έκθεση πρωτότυπων χαρτών του Αβραάμ Ορτέλιου από τη Συλλογή Σαμούρκα. Πρόκειται για χάρτες του ελληνικού χώρου που περιλήφθηκαν στο έργο του  Ορτέλιου (1527-1598), το Θέατρο της γήινης σφαίρας, τον πρώτο άτλαντα με τη σύγχρονη έννοια του όρου, καθώς και στο Πάρεργον, το παράρτημα ιστορικών χαρτών του Θεάτρου. Οι χάρτες σύγχρονης γεωγραφίας που περιλαμβάνονται στο Θέατρο της γήινης σφαίρας (1570-1598), προέρχονται όλοι από τη μεγάλη συλλογή χαρτών που είχε συγκροτήσει ο Αβραάμ Ορτέλιους. Η έκθεση αναδεικνύει τα χαρτογραφικά πρότυπα στα οποία στηρίχθηκε ο Ορτέλιους για την απεικόνιση των ελληνικών περιοχών. Καθώς οι πηγές του Ορτέλιους ήταν οι εγκυρότεροι και πλέον σημαντικοί χάρτες του 16ου αιώνα, στην έκθεση παρουσιάζεται ένα πανόραμα του πρώτου αιώνα της έντυπης χαρτογραφίας του ελληνικού χώρου. Ανάμεσα στους χάρτες αυτούς περιλαμβάνονται σπάνιες εκδόσεις πτολεμαϊκών χαρτών, καθώς και δυσεύρετες ιταλικές εκδόσεις, όπως του Γκαστάλντι και του Μπερτέλλι. Αντίθετα από το Θέατρο της γήινης σφαίρας, το Πάρεργον (1579-1601) περιλαμβάνει πρωτότυπους χάρτες αρχαίας γεωγραφίας, έργα που σχεδίασε ο Ορτέλιους. Σκοπός του ήταν η χαρτογραφική αφήγηση της αρχαίας κληρονομιάς, το «θέατρο» του εκχριστιανισμένου ελληνορωμαϊκού κόσμου. Στην αρχαία Ελλάδα και τον πολιτισμό της ο Ορτέλιους αφιερώνει σχεδόν το ένα τρίτο των χαρτών του Πάρεργου (10 χάρτες και 2 απόψεις). Ο Ορτέλιους τονίζει την οικουμενική και εκπολιτιστική διάσταση της διάχυσης των Ελλήνων και του πολιτισμού τους, μέσα από θεματικούς χάρτες που αναφέρονται στην περιπλάνηση και την εξερεύνηση (Αργοναυτικά, Οδύσσεια Εκστρατεία Αλεξάνδρου, Αρριανός). Η έκθεση παρακολουθεί ενδεικτικά τη διάδοση και την περαιτέρω επεξεργασία των ελληνικών χαρτών του Ορτέλιους, καθώς αυτοί αποτέλεσαν κομβικό σημείο της ιστορίας των χαρτογραφικών αναπαραστάσεων της Ελλάδας και της θέσης της στην ιστορία για δύο και πλέον αιώνες. Τα εγκαίνια της έκθεσης πραγματοποιήθηκαν την Πέμπτη 20 Ιανουαρίου 2011, ενώ προηγήθηκε διάλεξη του Γιώργου Τόλια, Διευθυντή Ερευνών του Ινστιτούτου Νεοελληνικών Ερευνών του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών, με θέμα ”Η Ελλάδα του Αβραάμ Ορτέλιους μέσα από χάρτες της Συλλογής Σαμούρκα”. Ο Γιώργος Τόλιας είχε, επίσης, την επιστημονική επιμέλεια της έκθεσης, ενώ ο Κωνσταντίνος Σπ. Στάικος ανέλαβε το στήσιμό της. Η έκθεση θα διαρκέσει έως τις 28 Φεβρουαρίου 2011 και οι ώρες λειτουργίας της είναι οι εξής: Δευτέρα, Τρίτη, Τετάρτη & Παρασκευή: 9:00 – 17:00, Πέμπτη: 9:00 – 20:00, Σάββατο: 9:00 – 14:00 και Κυριακή: κλειστά.