ΤΟ ΕΡΓΟ ΤΗΣ ΑΜΕΡΙΚΑΝΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗΣ ΚΛΑΣΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ΣΤΗΝ ΑΘΗΝΑ:
July 29, 2010
Εισαγωγή
Η αρχαία Αγορά της Αθήνας, στα βορειοδυτικά της Ακρόπολης, αποτελεί τμήμα του ιστορικού κέντρου της σύγχρονης Αθήνας και είναι ένας από τους πιο σημαντικούς αρχαιολογικούς χώρους στην ελληνική πρωτεύουσα.
Οι Ανασκαφές της Αρχαίας Αγοράς διεξάγονται από την Αμερικανική Σχολή Κλασικών Σπουδών από το 1931. Κατά το διάστημα αυτό, εκατοντάδες αρχαία κτίρια και δεκάδες χιλιάδες αντικείμενα έχουν ανακτηθεί, ρίχνοντας φως στην ιστορία της Αθήνας, από την Εποχή του Χαλκού έως το Μεσαίωνα. Τα οικοδομήματα αυτά μαζί με τα μνημεία και τα άλλα μικρότερα ευρήματα καταδεικνύουν το σημαντικό ρόλο που είχε η Αγορά σε όλους τους τομείς της δημόσιας ζωής. Το Βουλευτήριο, τα κτίρια των δημόσιων γραφείων, το Νομισματοκοπείο και το Μητρώο (αρχεία) έχουν όλα εντοπιστεί και μελετηθεί, ενώ η παρουσία των δικαστηρίων στην περιοχή υποδηλώνεται από την ανακάλυψη χάλκινων ψήφων και μίας κλεψύδρας που χρησιμοποιούνταν για τη χρονομέτρηση των αγορεύσεων. Η χρήση της περιοχής ως εμπορικού κέντρου αποδεικνύεται από τα πολυάριθμα καταστήματα, όπου αγγειοπλάστες, υποδηματοποιοί, χαλκουργοί και γλύπτες κατασκεύαζαν και πωλούσαν τα προϊόντα τους.
Ο Χώρος
Δεν είναι υπερβολή να πούμε ότι η Αρχαία Αγορά αποτελεί μία από τις πιο σημαντικές περιοχές της Μεσογείου όχι μόνο για την ελληνική ιστορία, αλλά για τον ευρωπαϊκό πολιτισμό στο σύνολό του.
Το πιο εντυπωσιακό κτίριο κατά μήκος της ανατολικής πλευράς της Αρχαίας Αγοράς είναι η Στοά του Αττάλου ΙΙ, βασιλιά της Περγάμου (159-138 π.Χ.). Η Στοά ήταν ένα εμπορικό κέντρο της εποχής, στέγαζε διάφορα καταστήματα καθώς και ένα χώρο για κοινωνική συνεύρεση και περιπάτους. Καταστράφηκε το 267 μ.Χ. από τους Έρουλους. Η ανασκαφή του κτιρίου έγινε κατά τη διάρκεια του 19ου αιώνα από την Ελληνική Αρχαιολογική Εταιρεία και ολοκληρώθηκε αργότερα από την Αμερικανική Σχολή Κλασικών Σπουδών. Η Στοά του Αττάλου αποκαταστάθηκε μεταξύ 1953 και 1956 από την Αμερικανική Σχολή δημιουργώντας ένα μουσείο, γραφεία και αποθήκες. Η αποκατάσταση πραγματοποιήθηκε από το ίδιο υλικό με το αρχικό. Η ανακατασκευή βρίσκεται πάνω στα αρχικά θεμέλια και ενσωματώνει διάφορα αρχαία αρχιτεκτονικά θραύσματα. Όλα τα ευρήματα από τις ανασκαφές στην Αρχαία Αγορά στεγάζονται στη Στοά του Αττάλου.
Οι σημερινές εγκαταστάσεις του Μουσείου για το κοινό βρίσκονται στο ισόγειο της Στοάς του Αττάλου και στεγάζουν τα σημαντικότερα αντικείμενα που βρέθηκαν κατά τις ανασκαφές. Το 2004 το μουσείο εκσυγχρονίστηκε και η έκθεση αναδιοργανώθηκε από την Ελληνική Αρχαιολογική Υπηρεσία, γεγονός που οδήγησε σε θεαματική αύξηση του αριθμού των επισκεπτών (650.000 επισκέπτες πέρυσι). Το 2005, απονεμήθηκε στην Αρχαία Αγορά το Βραβείο της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την πολιτιστική κληρονομιά “Europa Nostra”.
Η Αρχαία Αγορά έχει φιλοξενήσει εκδηλώσεις εθνικού και διεθνούς ενδιαφέροντος, όπως η τελετή με την ευκαιρία της επέκτασης της Ευρωπαϊκής Ένωσης (2003), η τελετή παραλαβής της φλόγας των Ολυμπιακών Αγώνων (2004) και η τελετή μετάδοσης της φλόγας των Παραολυμπιακών Αγώνων (2004).
Το Έργο
Ο πρώτος στόχος του έργου είναι η ανακαίνιση του πάνω ορόφου της Στοάς του Αττάλου και το άνοιγμά του στο κοινό. Σύγχρονα αρχιτεκτονικά στοιχεία του ανακαινισμένου κτιρίου θα καθαριστούν και το διαχωριστικό που χωρίζει την ανοικτή κιονοστοιχία από τα γραφεία και τις αποθήκες θα αντικατασταθεί με ένα νέο διαφανές. Αυτό θα επιτρέψει στους επισκέπτες να βλέπουν τις περιοχές όπου αποθηκεύονται οι αρχαιότητες, βοηθώντας τους να κατανοήσουν πώς προστατεύεται η πολιτιστική κληρονομιά, και να κατανοήσουν καλύτερα το ρόλο και τη λειτουργία των μουσείων γενικότερα.
Επιπλέον, ένας εκθεσιακός χώρος θα δημιουργηθεί στην ανοικτή κιονοστοιχία του ορόφου για να προβληθούν επιπλέον ευρήματα από τις αποθήκες του μουσείου. Αυτό θα διπλασιάσει ουσιαστικά το μόνιμο εκθεσιακό χώρο προσιτό στο κοινό και θα παρέχει ένα χώρο για προσωρινές εκθέσεις, εκπαιδευτικά προγράμματα, καθώς και διαλέξεις.
Ο δεύτερος στόχος αυτού του έργου περιλαμβάνει την ψηφιοποίηση του υλικού από τις Ανασκαφές της Αρχαίας Αγοράς. Όλα τα υλικά που ανακτώνται από τα σχεδόν 80 χρόνια της ανασκαφής στην Αρχαία Αγορά είναι αποθηκευμένα στη Στοά του Αττάλου, καθιστώντας το μοναδικό ερευνητικό κέντρο. Για κάθε αντικείμενο υπάρχει αναφορά στην πηγή της ανασκαφής και το πλαίσιο στο οποίο βρέθηκε. Υπάρχουν αρχεία που πληροφορούν για το που, το πότε και με ποια άλλα αντικείμενα βρέθηκε ένα εύρημα, τα οποία έχουν συχνά σημαντικές επιπτώσεις στην κατανόηση μας για την ημερομηνία και τη χρήση οποιουδήποτε κομματιού. Θα πρέπει να τονιστεί ότι δεν υπάρχει καμία άλλη συλλογή με αυτό το πλεονέκτημα και αυτού του μεγέθους οπουδήποτε στον κόσμο. Από την αρχή των Ανασκαφών της Αρχαίας Αγοράς, όλες οι αρχαιότητες έχουν καταγραφεί σε ένα ενιαίο, λεπτομερές, ενοποιημένο σύστημα τήρησης αρχείων. Τα περισσότερα σημεία ανασκαφών σήμερα καταγράφονται αναλόγως αλλά δεν μπορούν να ταιριάξουν με το υλικό της Αγοράς σε κλίμακα ή χρονολογική σειρά.
Η διάδοση των πληροφοριών και η ορθή δημοσίευση των αντικειμένων της εκσκαφής έχει υψηλή προτεραιότητα στο σύνολό της. Υπάρχουν πενήντα επτά δημοσιευμένοι τόμοι και πάνω από 400 δημοσιευμένα άρθρα σχετικά με το υλικό που ανακτήθηκε στις ανασκαφές. Τα τελευταία χρόνια, μείζων στόχος είναι να ψηφιοποιηθούν όλα αυτά τα αρχαιολογικά αρχεία και να είναι προσβάσιμα ηλεκτρονικά στους ερευνητές και στο κοινό.
Ο τρίτος στόχος του έργου αυτού θα είναι η δημιουργία ενός ενιαίου ολοκληρωμένου και συνεκτικού ψηφιακού αρχείου όλων των αρχαιολογικών πόρων στην Αρχαία Αγορά: από τις βάσεις δεδομένων των αρχαιοτήτων, τις φωτογραφίες, καθώς και αρχιτεκτονικά σχέδια, μέχρι τα τρέχοντα δεδομένα ανασκαφών, εκθέσεις και εκδόσεις. Αυτό το ψηφιακό αρχείο θα είναι αναζητήσιμο και προσβάσιμο από οπουδήποτε, ελεύθερα διαθέσιμο στο κοινό, ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα, σπουδαστές του κλασικού κόσμου, και τις κοινότητες των θαυμαστών του κλασικού κόσμου παντού.
Οι Εταίροι
Το Έργο θα υλοποιηθεί από κοινού από την Αμερικανική Σχολή Κλασσικών Σπουδών στην Αθήνα και το Υπουργείο Πολιτισμού και Τουρισμού – Α΄ Εφορεία Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων.
click here to download applications Η Χρηματοδότηση.
Το Έργο εγκρίθηκε για χρηματοδότηση στο πλαίσιο του Χρηματοδοτικού Μηχανισμού 2004 – 2009 του Ευρωπαικού Οικονομικού Χώρου. Ειδικότερα, ο Χρηματοδοτικός Μηχανισμός 2004 – 2009 του Ευρωπαικού Οικονομικού Χώρου θα χρηματοδοτήσει ποσοστό 50% της συνολικής δαπάνης του Έργου, ενώ το υπόλοιπο ποσό θα καταβληθεί από πόρους του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων.
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ, ΑΝΤAΓΩΝΙΣΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΚΑΙ ΝΑΥΤΙΛΙΑΣ,
ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ & ΤΟΥΡΙΣΜΟΥ
ΕΥΡΩΠΑΙΚΟΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΣ ΧΩΡΟΣ
ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΙΚΟΣ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΣ 2004 - 2009
Το έργο συγχρηματοδοτείται κατά 50% από
πόρους του Χρηματοδοτικού Μηχανισμού Ευρωπαικού Οικονομικού Χώρου (ΧΜ
ΕΟΧ) και κατά 50% από πόρους του Εθνικού Προγράμματος Δημοσίων
Επενδύσεων.