Η Γεννάδειος Βιβλιοθήκη απέκτησε έναν εξαιρετικά σπάνιο οθωμανικό χάρτη

Η Γεννάδειος Βιβλιοθήκη απέκτησε μία εξαιρετικά σπάνια έκδοση ενός από τα πιο εμβληματικά έργα οθωμανικής προπαγάνδας. Με τον τίτλο «Εκδίκηση», ο χάρτης αποτυπώνει το θρήνο για την απώλεια πολλών οθωμανικών περιοχών στην Ευρώπη κατά τη διάρκεια των Βαλκανικών Πολέμων, αποδίδοντας -με δραματικό τόνο- τα χαμένα εδάφη ‘λουσμένα’ σε μαύρο χρώμα.

Ο σχεδιασμός αυτού του εξαιρετικά σπάνιου χάρτη σε μεγέθος αφίσας, ανατέθηκε από το κυβερνών καθεστώς των Νεότουρκων στη διάρκεια του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου και συγκεκριμένα το 1916. Μετά τους Βαλκανικούς Πολέμους (1912-3), η Οθωμανική Αυτοκρατορία έχασε την πλειοψηφία των εδαφών της στα νότια Βαλκάνια από την Ελλάδα, τη Σερβία και τη Βουλγαρία.

Ενώ ο χάρτης αυτός είναι η μεγαλύτερη και περισσότερο γνωστή εκδοχή του «μαύρου χάρτη» της Ρουμελίας/Ρωμυλίας, πολλές ανατυπώσεις μικρότερης κλίμακας εμφανίστηκαν σε βιβλία και φυλλάδια που σχεδιάστηκαν από διαφορετικούς καλλιτέχνες σε ποικίλες μορφές και στυλ.

Τυπωμένος σε φθηνό, εύθραυστο χαρτί -που θυμίζει εφημερίδα-, ο χάρτης αυτός είναι μάλλον ένα εφήμερο κομμάτι που επιβίωσε ακριβώς επειδή ήταν για γενιές αποθηκευμένος σε ασφαλές μέρος. Ο χάρτης θεωρείται εξαιρετικής σπανιότητας και είναι το πρώτο αντίγραφο που έχει εντοπιστεί εκτός Τουρκίας. Η εικόνα είναι σήμερα πολύ γνωστή στην Τουρκία, όπου υπάρχουν αρκετά αρχικά αντίτυπα σε διάφορα ιδρύματα.

Το νέο αυτό απόκτημα συμπληρώνει την εξαιρετική συλλογή χαρτών της Γενναδείου Βιβλιοθήκης που απαρτίζεται από 3.000 ιστορικούς χάρτες της Ελλάδας, των Βαλκανίων και της Τουρκίας, οι οποίοι καλύπτουν μία περίοδο που εκτείνεται χρονολογικά από τα τέλη του 15ου αιώνα έως τον 20ο αιώνα. Οι περισσότεροι από τους χάρτες της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας που φυλάσσονται στη Γεννάδειο Βιβλιοθήκη έχουν τυπωθεί στην Ευρώπη.

Έως τις 15 Ιανουαρίου 2021 ο χάρτης θα εκτίθεται στην έκθεση «Ίων Δραγούμης: στο μεταίχμιο Ανατολής και Δύσης. Εκατό χρόνια από τη δολοφονία του», στην πτέρυγα Ι. Μακρυγιάννη.