Λίγα λόγια για τη διάλεξη

Η διάλεξη αυτή παρουσιάζει τα αποτελέσματα των ανασκαφών στο θολωτό  υπόγειο κτίσμα της Άναιας (Kadıkalesi), κοντά στο Κουσάντασι της Τουρκίας. Το κτίσμα κατασκευάστηκε αρχικά στα μέσα του πέμπτου αιώνα, ως θεμέλιο της υπερκείμενης βασιλικής. Τα ανασκαφικά ευρήματα μας οδήγησαν σε πιο περίπλοκα συμπεράσματα για το ρόλο αυτού του κτηρίου. Εξετάζοντας πρόσφατα αρχιτεκτονικά, καλλιτεχνικά και επιγραφικά στοιχεία, η διάλεξη θα παρουσιάσει μια διαφοροποιημένη ερμηνεία του κτηρίου. Επιγραφή τύπου tabula ansata παραθέτει την απαγόρευση για αντιδικίες τις Κυριακές με τιμωρία τη «θανατική ποινή» σύμφωνα με τον Θεοδοσιανό Κώδικα (2.8.18). Οι θόλοι του κτηρίου κοσμούνται με τοιχογραφίες που πιθανότατα απεικονίζουν τον Μωυσή να διασχίζει την Ερυθρά Θάλασσα, αποκαλύπτοντας ένα υδρογραφικό θέμα που συνδέεται αρμονικά με τα ανασκαφικά κατάλοιπα ενός αγιάσματος, τοποθετημένα σε κόγχες στον ανατολικό τοίχο, καθώς και με τα συστήματα ύδρευσης και αποχέτευσης. Εξετάζοντας τις φυσικές και κυριολεκτικές αναφορές στο νερό που εντοπίστηκαν στη διάρκεια του ανασκαφικού μας έργου και διερευνώντας, παράλληλα, αυτή τη μοναδική σε περιεχόμενο επιγραφή με βάση τη θέση, τη λειτουργία και την εμφάνισή της, θα διερευνήσω την έννοια του «εγκλήματος» και τη διάδοση ενός αυτοκρατορικού κώδικα που αναφέρεται στη «θανατική ποινή». Αποσαφηνίζοντας αυτή την επιγραφή, καθώς και το αρχιτεκτονικό και εικονογραφικό της πλαίσιο, αναρωτιέμαι εάν θα μπορούσε να θεωρηθεί ως «δημόσιο κείμενο» από τους κατοίκους της Αναίας και των γειτονικών πόλεων της Ύστερης Αρχαιότητας. Επιπλέον, θα εμβαθύνω στα αρχαιολογικά τεκμήρια για να συζητήσω την εξελισσόμενη λειτουργία και τη σημασία αυτού του ενδιαφέροντος θολωτού κτηρίου στη βυζαντινή Άναια, από την πρώιμη έως την ύστερη βυζαντινή περίοδο, εντάσσοντας όλα αυτά τα στοιχεία στον ιδιαίτερο χαρακτήρα της περιφέρειας της δυτικής Μικράς Ασίας.

Λίγα λόγια για την ομιλήτρια

Η Suna Çağaptay είναι Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Αρχαιολογίας και Ιστορίας της Αρχιτεκτονικής στο Πανεπιστήμιο Muğla Sıtkı Koçman. Πήρε το διδακτορικό της στην ιστορία και θεωρία της αρχιτεκτονικής από το Πανεπιστήμιο του Ιλινόις στην Urbana-Champaign των ΗΠΑ, ενώ το πτυχίο και το μεταπτυχιακό της είναι από το Πανεπιστήμιο Bilkent της Άγκυρας. Μελετά την μεσαιωνική αρχιτεκτονική στα σύνορα και τις παραμεθόριες περιοχές της Μεσογείου, την αστική μνήμη της ύστερης βυζαντινής περιόδου,  και την αναβίωση των αρχαίων πόλεων υπό τον Ιουδαϊσμό, τον Χριστιανισμό και το Ισλάμ. Εκτός από πολυάριθμα κεφάλαια βιβλίων και πρακτικά συνεδρίων, άρθρα της έχουν δημοσιευτεί στα περιοδικά Dumbarton Oaks Papers, Muqarnas, Byzantine and Modern Greek Studies, Speculum, The Art Bulletin, EI-Three και Turkish Studies Review. Η Suna έχει πάρει υποτροφίες για έρευνα πεδίου από το Dumbarton Oaks και το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, ενώ είχε θέση ερευνητή για το μεταδιδακτορικό της στο Πανεπιστήμιο του Καίμπριτζ, το MIT και το Πανεπιστήμιο του Τελ Αβίβ. Έχει δημοσιεύσει τη μονογραφία The First Ottoman Capital: Bursa (IB Tauris, 2020) και έχει συνεπιμεληθεί τους τόμους Cities as Palimpsests? Responses to Antiquity in Eastern Mediterranean Urbanism (Oxbow Books: Oxford, 2022) με τους Elizabeth Key Fowden, Edward Z. Coghill και Louise Blanke, και Mapping Cities in the MENA Region: Visualizing the Untold Narratives of Heritage (De Gruyter, 2025) με τον Zeido Zeido. Από το 2022, η Suna ηγείται της ανασκαφής και της διαχείρισης της πολιτιστικής κληρονομιάς στην Άναια/Άνεα (Kadıkalesi) στην περιοχή του Αϊδινίου όπου χρησιμοποιεί τεχνολογίες εικονικής πραγματικότητας στην αρχαιολογία και τη διαχείριση της πολιτιστικής κληρονομιάς.