Philippos Dragoumis - Series II

Αρχείο Φίλιππου Δραγούμη - ΕΝΟΤΗΤΑ ΙΙ. ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΑ - ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΟΣ ΑΓΩΝΑΣ - ΜΕΙΟΝΟΤΗΤΕΣ

---

Φάκελος 99:  ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΑ - ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΟΣ ΑΓΩΝΑΣ (1904-1961)

[έγγρ. 1-121]
Βλέπε και αρχείο Στεφάνου Ν.Δραγούμη, φακέλους 195-223, Μακεδονικά - Μακεδονικός Αγώνας

Υποφακ. 99.1: ΄Εκθεση προς το Δ.Σ. του Ελληνικού Κομιτάτου (1904) [έγγρ. 1]
Σταχωμένο χειρόγραφο τετράδιο (γράψιμο Αλεξάνδρας και Αντώνη Κριεζή με τίτλο κειμένου “΄Εκθεσις Παύλου Μελά προς το διοικητικόν συμβούλιον του Ελληνικού Κομιτάτου, 1904”. Η έκθεση φέρει το όνομα Κοντογούρης στο τέλος. 

Υποφακ. 99.2: Επετειακά Μακεδονικού Αγώνα (1914-1968) [έγγρ. 2-48]
-Επιμνημόσυνοι λόγοι, προσκλήσεις για τέλεση μνημοσυνών στη μνήμη του Παύλου Μελά και των μακεδονομάχων (1914-1946).
-Εορτασμός πενηντάχρονων Μακεδονικού Αγώνα: διάλεξη Τέγου Σαπουντζή, ομιλίες, μνημόσυνο, αποκαλυπτήρια προτομών (1954).
-Ομιλία Ι. Νοτάρη με θέμα: “Η επέτειος του Μακεδονικού Αγώνα”. Σημειωμένο από τον Φ.Δ. “Για τα Γυμνάσια προς ανάγνωση την επέτειο του θανάτου του Παύλου Μελά” (1968).

Υποφακ. 99.3:  Οριστικός τάφος Π. Μελά (1937-1961) [έγγρ 49-86]
-Αλληλογραφία για την οριστική ταφή των λειψάνων του Π. Μελά, από το μητροπολιτικό ναό της Καστοριάς στο παρεκκλήσι των Ταξιαρχών στην Καστοριά (1937-1956).
-Αλληλογραφία Φ.Δ. με τον γυμνασιάρχη Καστοριάς Γ. Παπαγεωργίου για την κατασκευή ψηφιδωτού του Αρχάγγελου Μιχαήλ στον οριστικό τάφο του Π. Μελά (1960-61).
-Δημοσιεύματα (αποκόμματα εφημερίδων) σχετικά με τον τάφο του Π.Μελά (1960-61).

Υποφακ. 99.4: Βιογραφία Π.Μελά (1954-55) [έγγρ. 87-108]
-Συμπληρώσεις και επανορθώσεις: επιστολές Ι.Νοτάρη, σημειώματα Ναταλίας Μελά και Φ.Δ. σχετικά με τη βιογραφία του Ι.Νοτάρη για τον Π.Μελά (1954-55).
-Αλληλογραφία με το Ι.Μ.ΧΑ. για την έκδοση της βιογραφίας του Π. Μελά και την ακριβή ονομασία του χωριού (Στάτιτσα) όπου εφονεύθη ο Π.Μελάς (1955).
-Χάρτης Δυτικής Μακεδονίας, 1904 (πρωτότυπο σχέδιο Φ.Δ.).

Υποφακ. 99.5:  “Παύλος Μελάς” - Ιστορικό δράμα (1960) [έγγρ. 109-112]
-Επιστολή και δακτυλογραφημένη εργασία του Χαρ.Στυλιάδη (αναπληρωτή επιθεωρητή δημοτικών σχολείων Νεστορίου Καστοριάς) με θέμα θεατρικό έργο για τον Π.Μελά (1960).

Υποφακ. 99.6:  Μνημεία Π.Μελά (1927-59) [έγγρ. 113-121]
-Ανέγερση μνημείου Π.Μελά στη Στάτιστα (1927).
-Μετάφραση Ν.Πύρζα από τη  “Μακεδόνσκα Τριμπούνα” για το μνημείο του Π.Μελά στο χωριό Στάτιστα (Μελάς), 1935.
-Επιστολές Κ.Ιωαννίδη για τη δημιουργία Πανθέου του Μακεδονικού Αγώνα στο χωριό Μελάς (1955, 1959).

Φάκελος 100:  ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΑ - ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΟΣ ΑΓΩΝΑΣ (1921-1968)

[έγγρ. 1-155]

Υποφακ. 100.1:  Μακεδονομάχοι (1921-1957) [έγγρ. 1-39]
-Αναγνώριση μακεδονομάχων: ποικίλα έγγραφα σχετικά με την αναγνώριση, συνταξιοδότηση, περίθαλψη και χορήγηση γεωργικού κλήρου στους μακεδονομάχους και στις οικογένειες τους (1921-1963).
-Ιστορία μακεδονομάχων: Στ.Τριανταφυλλίδου, “Ιστορία του μακεδονομάχου Παντελή Ηλ.Αφεζόλη” (Φλώρινα 1957). [δακτυλογραφημένη εργασία]

Υποφακ. 100.2:  Περί Μακεδονικού Αγώνα (1934-1962) [έγγρ. 40-70]
-Δράση του σώματος Καραβαγγέλη-Βελέντζα-Δημαρά (1934).
-Εθνολογικό μουσείο Μακεδονικού Αγώνα στην Κοζάνη (1937).
-Τελετή μετακομιδής οστών μητροπολίτη Καστοριάς Γερμανού Καραβαγγέλη(1959).
-Πρόταση ίδρυσης μουσείου Μακεδονικού Αγώνα στο κτίριο του ελληνικού προξενείου Θεσσαλονίκης (1963).
-΄Εκθεση για τη δράση του ελληνομακεδονικού κομιτάτου στη περιφέρεια Γευγελής (Χρ.Δέλλιος).
-Διάφορες επιστολές (1929-1962).

Υποφακ. 100.3: Φάκελος Ιωάννη Ζωγράφου (1959) [έγγρ. 71-98]
-Βιογραφικό σημείωμα (13 σελ.), διακρίσεις κ.λ.π. σχετικά με την εθνική και κοινωνική δράση του Ιωάννη Ζωγράφου και της οικογενείας του από την Καστοριά.
 
Υποφακ. 100.4:  Αρχείο Αργύρη Ζάχου [έγγρ. 99-115]
-Αντίγραφα (γράψιμο Ι.Μαζαράκη) επιστολών ιατρού Ι. Μεταξά, Ν. Πύρζα (1903-4), φωτοτυπίες επιστολών Στ.Ν.Δραγούμη προς Α.Ζάχο και φωτοτυπίες κρυπτογραφικών και άλλων εγγράφων ΄Ιωνα Δραγούμη και Π.Μελά που αφορούν τον Μακεδονικό Αγώνα και προέρχονται από το αρχείο Α.Ζάχου.

Υποφακ. 100.5: ΄Εκθεση Γενικού Επιτελείου - Πολεμική Ιστορία των Ελλήνων (1968) [έγγρ. 116-126]
-Αλληλογραφία για την παραχώρηση υλικού για το Μακεδονικό Αγώνα, πρόγραμμα, κατάλογος έκθεσης που έγινε στο Ζάππειο από το Γενικό Επιτελείο Στρατού με θέμα την Πολεμική Ιστορία των Ελλήνων (Απρίλιος-Νοέμβριος 1968).

Υποφακ. 100.6: Μακεδονικός Αγώνας - Φωτογραφίες έγγρ. 127-155
Προσωπογραφίες μακεδονομάχων, χωριό Πισοδέρι, σπίτι όπου εφονεύθη ο Π.Μελάς κ.ά.

[127]. DisjMembr#1373 Πορτρέτο Ρόμπαπου

[128]. DisjMembr#1374 Πορτρέτο Θεόδωρου και Παρασκευής Μόδη

[129]. DisjMembr#1375 Παύλος Μελάς

[130]. DisjMembr#1376 Ο Θεόδωρος Κριεκούκης

[131]. DisjMembr#1377 Ο Νικόλαος Α. Πύρζας

[132]. DisjMembr#1378 Ο οπλαρχηγός Σίμος Τζογιάννης "Μακεδών"

[133]. DisjMembr#1379 Βούλγαροι Κομητατζήδες]

[134]. DisjMembr#1380 Πορτρέτο Γεωργίου Δικώνυμου

[135]. DisjMembr#1381

[136]. DisjMembr#1382

[137]. DisjMembr#1383 Ο οπλαρχηγός Νικόλαος Μιχαήλ Μαλούτας

[138]. DisjMembr#1384 Άποψη του Πισσοδερίου

[139]. DisjMembr#1385

[140]. DisjMembr#1386 Το σπίτι όπου σκοτώθηκε ο Παύλος Μελάς στα Στάτιστα Καστοριάς

[141]. DisjMembr#1387

[142]. DisjMembr#1388

[143]. DisjMembr#1389 [Αντάρτικο] Σώμα Καψαλόπουλου-Μυλωνά

[144]. DisjMembr#1390 Οι οπλαρχηγοί Τσεκούρας και Αζαρίας

[145]. DisjMembr#1391 Ο Μητροπολίτης Γερμανός Καραβαγγέλης στον πρόχειρο τάφο του Παύλου Μελά

[146]. DisjMembr#1392

[147]. DisjMembr#1393 Μνημόσυνο στη μνήμη του Παύλου Μελά]

[148]. DisjMembr#1394 Δάσκαλος της υπαίθρου με τους μαθητές του]

[149]. DisjMembr#1395

[151]. DisjMembr#1396

[152]. DisjMembr#1397

[153]. DisjMembr#1398

[154]. DisjMembr#1399

[155]. DisjMembr#1400

 

Φάκελος 101: ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΑ - ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΟΣ ΑΓΩΝΑΣ ΑΠΟΚΟΜΜΑΤΑ ΕΦΗΜΕΡΙΔΩΝ (1926-1967)

Υποφακ. 101.1-8: Αποκόμματα εφημερίδων (1926-1967)

Φάκελος 102: ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΑ - ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΟΣ ΑΓΩΝΑΣ ΑΠΟΚΟΜΜΑΤΑ ΕΦΗΜΕΡΙΔΩΝ (1969-1972)

Υποφακ. 102.1-4: Αποκόμματα εφημερίδων (1969-1972)

Φάκελος 103: ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΑ - ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΟΣ ΑΓΩΝΑΣ ΑΠΟΚΟΜΜΑΤΑ ΕΦΗΜΕΡΙΔΩΝ (1973-1979)

Υποφακ. 103.1-4: Αποκόμματα εφημερίδων (1973-79)

Φάκελος 104: ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΑ - ΜΕΙΟΝΟΤΗΤΕΣ (1924-1957)

[έγγρ. 1-291]
Ο φάκελος αυτός αποτελεί μια ενότητα με θέμα τις μειονότητες στη Μακεδονία (γιατί έτσι βρέθηκε), αλλά πάρόμοια θεματολογία βρίσκεται ενταγμένη και σε πολλούς άλλους φακέλους της ενότητας Ι, που καλύπτουν θέματα πολιτικά, εθνικά, εκπαιδευτικά.

Υποφακ. 104.1:  “Ξενόφωνοι Μακεδονίας” (1924-1931) [έγγρ. 1-14]
-Υπόμνημα Κ.Δ.Καραβίδα προς Γενική Διοίκηση Θεσσαλονίκης “Περί της σημερινής θέσεως του ζητήματος των μειονοτήτων” (1924).
-Εκπαίδευση ξενόφωνων: “Περί ιδρύσεως τμήματος εκπαιδεύσεως της Βορείας Ελλάδος παρά τω Εκπαιδευτικώ Συμβουλίω του Υπ.Εκκλησιαστικών και Δημοσίας Εκπαιδεύσεως, ερωτηματολόγιο επιτρο¬πών στα σλαυόφωνα χωριά” (1924).
-Υπομνήματα Κ.Δ.Καραβίδα “Περί της λειτουργίας των σχολείων Σλαυϊκής μειονότητος εν Ελλάδι και περί της μεθόδου της διαχειρίσεως του ζητήματος των σλαυϊκών μειονοτήτων εν Ελλάδι ως και περί της ακριβούς σημασίας ην έχει η παρουσία των εποίκων εν Μακεδονία” (1925).
-Υπόμνημα Π. Πύρζα “Περί σλαυϊκών μειονοτήτων” (΄Εδεσσα, 1925).
-Μελέτη δικηγόρου Αγγελόπουλου με θέμα το “Μακεδονοβουλγαρικόν Κομιτάτον”, επιστολή (΄Αγιος Γερμανός, 1930-31).
-Συνοπτική μελέτη Π. Ηλιάδη (δημοδιδασκάλου) “Περί της συναισθηματικής, γλωσσικής κ.λ.π. καταστάσεως των Σλαυόφωνων Μακεδόνων και των επιβαλλομένων δια το ταχύτερον εξελληνισμόν τούτων μέτρων” (Βυσσινιά Καστοριάς, 1931). Βλέπε και φακέλους περί πολιτικών και εκπαιδευτικών νομού Φλώρινας για την αντίστοιχη περίοδο.

Υποφακ. 104.2:  Εκπαιδευτικά και εκκλησιαστικά Δ.Μακεδονίας- Μειονοτικά και ξένα σχολεία (1945) [έγγρ. 15-51]
Βλέπε και φάκελο 69.2
-Σημειώματα για την εκπαιδευτική κατάσταση (θέσεις διδασκάλων, επισκευές σχολικών κτιρίων) περιφέρειας Καστοριάς, υπόμνημα Κ.Πηχεών για τη λεηλασία αρχαιολογικής συλλογής Καστοριάς από τα ιταλικά στρατεύματα, εκλογή εφημερίων στις μητροπόλεις ΄Εδεσσας και Φλώρινας (1945).
-Μειονοτικά και ξένα σχολεία: έκθεση επιθεωρητή δημοτικών σχολείων Γ.Γιαννιώτη “αφορώσα την κίνησιν προς ίδρυσιν και λειτουργίαν σλαυομακεδονικών σχολείων εν τη ημετέρα περιφερεία κατά την περίοδον της Εαμοκρατίας”, πίνακας ρουμανικών σχολείων Μακεδονίας και Ηπείρου, πίνακας ξένων σχολείων στη Βόρειο Ελλάδα.
-Βουλγαρικά διδακτικά (αλφαβητάρια) και προπαγανδιστικά βιβλία που κυκλοφόρησαν στην περιφέρεια Καστοριάς στην περίοδο 1944-45.

Υποφακ. 104.3: Αυτονομιστικά Μακεδονίας (1944-45) [έγγρ. 52-84]
-Επιστολή Π.Μαζαράκη με επισυναπτόμενη επιστολή και άρθρο Γ.Βλάση σχετικά με την αυτονομιστική προπαγάνδα των Σλαύων, Σέρβων, Βουλγάρων του Καναδά (1945).
-Χειρόγραφες παράνομες προκηρύξεις Ε.Α.Μ.-Θεσσαλονίκης (τμήμα σλαυοφώνων), Αντιφασιστικής Οργάνωσης Νέων Μακεδονίας (1944-45).
-Αρθρογραφία Φ.Δ. σχετική με την αυτονόμηση της Μακεδονίας.
-Αυτόνομη Μακεδονία (μεταφράσεις άρθρων από εφημερίδες του Βελιγραδίου, της Σόφιας κ.ά.) 1945.
-Αποκόμματα εφημερίδων.

Υποφακ. 104.4:  Εθνικά Βορείου Ελλάδος (1945-46) [έγγρ. 85-132]
-Λόγος Γ.Αργυρόπουλου επί τη αφίξει ελληνικών στρατευμάτων εις Φλώρινα (5/4/1945).
-Φ.Δ., “Πώς είναι ανάγκη ν’αντιμετωπισθεί η κατάσταση στη Βόρεια Ελλάδα” (Απρίλης-Μάης 1945).
-΄Εκθεση Κ.Σιβένα, “Η Σλαβομακεδονική μειονότης” (20/7/1945).
-Ν.Ηγουμενίδης, Σκέψεις επί των Μακεδονικών ζητημάτων (΄Εδεσσα, Ιούλιος 1945).
-Ψήφισμα διαμαρτυρίας περί εθνικών διεκδικήσεων (Σιάτιστα 2/9/1945).
-΄Εκθεση νομάρχη Πέλλης, Π.Ροβάκη, “Περί φόνων, καταστροφών και ζημιών υπό του 48ου τάγματος βουλγαρικού στρατού εις βάρος πληθυσμού χωρίων Αρχαγγέλου, Νώπας, Φούστανης, Λαγκαδιάς, περιφερείας Αλμωπίας” (28/11/1945).
-΄Εκθεση Δ. Ανδρεάδη, “Η κατάστασις εις την Βόρειον Ελλάδα” (3/12/1945).
-Επιστολές διαφόρων προς Φ.Δ. (1945).
-Υπουργείο Εξωτερικών: αναφορές νομάρχη Καστοριάς προς υποπρόξενο Αγγλίας για την απαγωγή Ελλήνων πολιτών και τον εγκλεισμό τους στις φυλακές Κορυτσάς και Τιράνων (1945).
-Υπουργείο Εσωτερικών, εκλογικά: απόρρητη πρόταση συνταγματάρχη Α.Νταλίπη προς Γενικό Επιτελείο Στρατού “Περί υπαγωγής χωρίων της επαρχίας Βοΐου νομού Κοζάνης εις τον νομό Καστοριάς, έκθεση νομάρχη Πέλλης περί υποβολής πίνακος παλαιών και νέων εκλογέ-ων κατά δήμους και κοινότητας νομού Πέλλης”, πίνακες εκλογικών τμημάτων νομαρχίας Φλώρινας (1945). Βλέπε και φάκελο 69.6
-Υπόμνημα Μακεδόνων κατοίκων Μακεδονίας προς Φ.Δ. (χ.χ).
-Ποικίλα.

Υποφακ. 104.5:  “Ξενόφωνοι ΄Ελληνες” (1946-49) [έγγρ. 133-155]
-Χρ.Χρηστίδης,”Σημείωμα περί της εν Δυτική Μακεδονία καταστάσεως” (Απρίλιος 1946).
-΄Εκθεση υπ. Δημοσίας Τάξεως (Διεύθυνση Αλλοδαπών) προς υπ. Εξωτερικών με θέμα “Βουλγαρόφρονες και Ρουμανόφρονες Βορείου Ελλάδος” (24/7/1946).
-Ξενόφωνοι: πρακτικά συνεδριάσεων Βουλής, επιστολές (1947).
-Εφημερίδες (1947,1949).

Υποφακ. 104.6: “Βουλγαρόφωνοι Ελληνες και Σλαυοκομμουνισταί” (1948-49) [έγγρ. 156-190]
-΄Εκθεση ταξίαρχου Μ.Σπυρόπουλου “Η βόρειος και Δυτική Μακεδονία. Προτεινόμενα μέτρα ασφαλείας.” (Φεβρουάριος-Μάρτιος 1948)
-Απόρρητο υπόμνημα Φ.Δ. προς το Γενικό Επιτελείο Στρατού “Περί των παραμεθορίων βουλγαροφώνων πληθυσμών” (12/11/1948). [20 δακτυλογραφημένες σελίδες]
-Μακεδονικά: αλληλογραφία Φ.Δ. με Γιάννη Τόζη στη Ν.Υόρκη σχετική με τη μελέτη του τελευταίου για τη Μακεδονία (Ιανουάριος-Δε-κέμβριος 1948).
-Αποκόμματα εφημερίδων (1948).
-A.A.Pallis, Macedonia and the Macedonians. A historical study (1949).

Υποφακ. 104.7:  Μακεδονικά - Ξενόφωνοι (1950-55) [έγγρ. 191-208]
-Επιστολή Φ.Δ. με εντυπώσεις για το βιβλίο του Χρ.Χρηστίδη, Le camouflage macédonien (18/6/1950).
-Εθνολογικά, ιστορικά: επιστολές Γ.Τόζη, Συλλόγου Εδεσσαίων, Σ.Λιάκου (1950-53).
-Διάλεξη K.Pavlovitch με θέμα “Serbia: east or west” (King’s College, November 1950).
-Συστατική επιστολή για τον πρόεδρο μακεδονικής οργάνωσης “΄Ιων Δραγούμης”.
-Υπόμνημα περί Κουτσοβλάχων: Const.Papanace, “La persecution des minorités aroumaines (valaques) dans les pays balkaniques” (1951).
-”Ξενόφωνοι (σλαυόφωνοι) ελληνικής Μακεδονίας”: σημείωμα Κ.Δ. Καραβίδα, αγόρευση Ηλ.Ηλιού σε δίκη συνδικαλιστών, απάντηση Φ.Δ. (1954).
-Υπόμνημα Γ.Γεωργιάδη (δημοδιδασκάλου από το Σαμάρι ΄Εδεσσας) με θέμα “Το περί Σλαυοφώνων Εθνικόν Θέμα εν Μακεδονία εν σχέσει συναρτήσεως προς το αντιμετωπιζόμενον Εθνικόν Κυπριακον θέμα και η ανάγκη καθορισμού γραμμής και λήψεως μέτρων δια την αντιμετώπισιν των” (1954-55).

Υποφακ. 104.8: Μακεδονικά - Ξενόφωνοι (1955-58) [έγγρ. 209-291]
-Εθνική διαφώτιση εξωτερικής κοινής γνώμης: αλληλογραφία Φ.Δ. με τον Γ.Τόζη και με το Βασιλικό Εθνικό Ίδρυμα Ραδιοφωνίας κ.ά. (1955).
-Μελέτη Δ.Κωνσταντόπουλου περί Μακεδονίας: αλληλογραφία Φ.Δ. με τους καθηγητές Δ.Κωνσταντόπουλο και Στ.Κυριακϊδη σχετική με την έκδοση από το Ι.Μ.Χ.Α. μελέτης του πρώτου περί Μακεδονίας (1955-57).
-Αλληλογραφία Φ.Δ. με Γ.Τόζη, Παν.Στάμο, Π.Φωτιάδη, Χρ.Κουντούρη, Αιμ.Χουρμούζιο σχετική με θέματα μακεδονικά και σλαυοφώνων: Παμμακεδονικός Σύλλογος στην Αμερική, λεξικό μακεδονικής γλώσσας, αρθρογραφία Φ.Δ. περί μακεδονικής γλώσσας κ.ά. (1956-58).